Sau bốn năm giải quyết tranh chấp, vướng mắc mua bán nhà ở giữa các bên, gồm bên thế chấp tài sản nhà ở kèm đất sử dụng tại ngân hàng, bên phát mại tài sản và bên mua lại tài sản này, sự việc vẫn chưa đến hồi kết thúc. Người mua sau bốn năm chờ đợi không nhận được nhà, cho dù chỉ với mong muốn được nhận lại số tiền đã bỏ ra trước đó vẫn không được giải quyết. Chuyện bi hài xảy ra tại huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.
Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị làm việc với các cơ quan liên quan và các đương sự để giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại của ông Ngô Quốc Hùng.
Đầu tháng 10/2014, sau hai phiên tòa xét xử sơ thẩm và phúc thẩm do TAND huyện Hướng Hóa và TAND tỉnh Quảng Trị tiến hành, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đã tổ chức buổi làm việc với các cơ quan liên quan và các đương sự để giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại của ông Ngô Quốc Hùng, trú khối 3B, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa. Theo đơn của ông Hùng, cách đây 4 năm vào ngày 8/11/2010, ông đã trúng đấu giá 1 ngôi nhà cấp 4 có diện tích sử dụng 219,2 mét vuông gắn liền với quyền sử dụng đất tại khối 3B, thị trấn Khe Sanh với số tiền 465 triệu 500 nghìn đồng. Ngay sau đấu giá trúng, ông đã ký kết hợp đồng mua bán tài sản và nộp đủ số tiền nói trên cho Trung tâm bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Trị và Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa. Theo đó, trong thời hạn 30 ngày, hai đơn vị trên phải bàn giao tài sản cho ông, nhưng đến nay đã 4 năm ông vẫn chưa nhận được nhà. Trong khi đó để mua ngôi nhà này, ông đã vay Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa 300 triệu đồng với lãi suất tại thời điểm vay là 15,5{ac69f6809c308411ccd89c56f92549cd7ced2f1122e0090c201d25a006accc71}/năm, vay của ông Võ Văn Nhân, khối 4, Khe Sanh 165 triệu đồng với lãi suất 20{ac69f6809c308411ccd89c56f92549cd7ced2f1122e0090c201d25a006accc71}/năm. Vì thế, việc không nhận được nhà trong khi phải trả tiền lãi lẫn tiền gốc hằng tháng đã làm cho gia đình ông trở nên khánh kiệt.
Cơ quan chức năng tập trung tìm hiểu giải quyết tranh chấp tại nhà ông Phi Hải đã bị Ngân hàng NN&PTNT Hướng Hóa phát mại năm 2010.
Tìm hiểu được biết, tháng 11/2010, Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa phát mại ngôi nhà có diện tích sử dụng 219,2 mét vuông gắn liền với quyền sử dụng đất 140 mét vuông. Đơn vị hợp đồng với Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Trị để bán đấu giá ngôi nhà trên. Tài sản nguyên là của gia đình ông Nguyễn Phi Hải, khối 3B, thị trấn Khe Sanh, được ông này thế chấp để Công ty TNHH Xây dựng thương mại Hướng Hóa do ông làm Giám đốc vay vốn. Việc thế chấp ban đầu gồm ngôi nhà kể trên gắn liền với quyền sử dụng đất 419 mét vuông. Song về sau giữa ngân hàng và ông Hải thống nhất chia diện tích đất kể trên thành 3 lô. Trước khi phát mại và bán đấu giá nhà gắn liền với lô đất hiện tại, Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa đã tiến hành phát mại, bán đấu giá hai lô đất khác nằm trong tổng số 419 mét vuông đất này. Trong đó, 1 trong 2 lô khi bán đấu giá được Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện đo lùi vào 6 mét so với chỉ giới quy hoạch cũ. Vì thế, lần này để đảm bảo quyền lợi cho người mua, đồng thời việc phát mại, đấu giá được dễ dàng, ngân hàng đã quyết định đo lùi vào 6 mét tương tự trên! Thành ra diện tích đất gắn liền với ngôi nhà nhỏ hơn 55 mét vuông so với diện tích đất thực tế là 195 mét vuông.
Trở lại hoàn cảnh của gia đình ông Hải, sau khi công ty ông làm ăn thua lỗ, bản thân và gia đình không còn khả năng trả nợ; nhà cửa, đất đai bị ngân hàng phát mại, ông đã cùng với các con nhanh chóng rời nhà. Tuy nhiên, khoảng một tháng sau đó, ông Hải và các con lại trở về, dựng tạm một cái lán ngay trước ngôi nhà nguyên là của gia đình mình để ở. Từ đây, việc bán, mua giữa các bên nảy sinh mâu thuẫn. Cụ thể, ông Hùng cho rằng việc ông mua nhà là phải có lối đi. Đằng này chủ ngôi nhà cũ đã che lán ở ngay trước ngôi nhà thì làm sao ông có thể sử dụng được. Ngân hàng NN&PTNT Hướng Hóa thì cho rằng ông Hải đã thỏa thuận để cho ngân hàng phát mại tài sản, nay lại quay lại làm khó là không hợp tình hợp lý. Trong khi đó ông Hải cũng có cái lý của mình, cho rằng ngân hàng phát mại nhà gắn liền với 140 mét vuông đất, nên số đất còn lại 55 mét vuông là của gia đình ông.
Ông Hùng đã nộp đủ tiền mua tài sản đấu trúng nhưng Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Trị và Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa sau thời gian dài vẫn không bàn giao được tài sản trên cho gia đình ông. Do đó, ông Hùng đã khởi kiện hai đơn vị này ra tòa án dân sự. Ngày 21/12/2012, TAND huyện Hướng Hóa mở phiên tòa xét xử sơ thẩm, tuyên buộc ông Hải phải giao tài sản gồm một ngôi nhà cấp 4 có diện tích sử dụng 219,2 mét vuông gắn liền với quyền sử dụng đất 140 mét vuông kể trên cho ông Hùng. Nhưng Viện KSND huyện Hướng Hóa kháng nghị bản án với lý do: Một số quan hệ tranh chấp trong vụ án chưa được làm rõ.
Hơn 3 tháng sau vào ngày 19/3/2013, TAND tỉnh Quảng Trị xét xử phúc thẩm, giữ nguyên nội dung như bản án sơ thẩm, buộc Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Trị và Ngân hàng NN&PTNT Hướng Hóa liên đới bàn giao tài sản trúng đấu giá kể trên cho ông Hùng. Chi cục Thi hành án dân sự Hướng Hóa đã tổ chức cưỡng chế giao tài sản này cho Ngân hàng NN&PTNT Hướng Hóa. Nhưng ngân hàng đã… từ chối việc nhận nhà! Ông Nguyễn Văn Siêu, Giám đốc Ngân hàng NN&PTNT Hướng Hóa trần tình sự việc, sở dĩ ông không thể nhận tài sản này là vì có nhận cũng không bàn giao được cho người mua. Bởi vì khi phát mại, bán đấu giá nó, các đơn vị đều khẳng định mặt tiền nhà giáp với quốc lộ 9. Việc đo lùi vào 6 mét ở đây là nhằm đảm bảo quyền lợi cho người mua, cũng như để việc bán được tiến hành dễ dàng. Không ai ngờ ông Phi Hải sau đó lại che lều ngay chỗ đất này để ở và làm khó ngân hàng.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị tìm hiểu sự việc với ông Phi Hải, nguyên chủ nhân ngôi nhà bị Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa phát mại.
Sự việc không được giải quyết, ông Hùng tiếp tục kêu cứu các ngành chức năng và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị. Về phía tòa án các cấp đều cho rằng: “Việc xét xử như trên là hoàn toàn đúng (Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa phát mại tài sản. Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Trị bán đấu giá tài sản này đều là ngôi nhà cấp 4 gắn liền với quyền sử dụng đất 140 mét vuông. Khách hàng mua ngôi nhà này gắn liền với quyền sử dụng đất cũng là 140 mét vuông. Do đó, việc tòa án phải tuyên trả lại ngôi nhà gắn liền với quyền sử dụng đất 140 mét vuông là lẽ đương nhiên, không thể khác đi được-pv). Án tại hồ sơ, việc sai sót là do Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Hướng Hóa. Do đó ngân hàng phải chịu mọi trách nhiệm và khắc phục mọi hậu quả do sự sai sót trên gây ra…”. Viện KSND Hướng Hóa và Viện KSND tỉnh Quảng Trị thì cho rằng, tòa án các cấp đã xét xử chưa thấu tình, đạt lý nên tiếp tục kháng nghị lên Viện KSND Tối cao và TAND Tối cao.
Trở lại buổi làm việc giám sát giải quyết đơn thư khiếu nại của ông Hùng, chúng tôi thấy các ông Hùng, ông Phi Hải với cơ cảnh hiện tại đều rất đáng thương! Mà nhìn ông Siêu đường đường là vị Giám đốc ngân hàng NN&PTNT cũng rất đáng thương! Gạt qua những làm ăn, kinh doanh thời buổi kinh tế thị trường, nhớ các bậc tiền nhân thường đã dạy: Đạo lý người Việt Nam, bao giờ cũng vậy, cái tình luôn phải đặt trên cái lý; lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều. Song ở vào cái thế khó khăn thế này, hỏi các ông Hùng, ông Phi, rồi ông Siêu làm sao có thể đùm nhau cho đặng?! Cái tình không đặng, thì phải trông chờ vào cái lý chứ biết làm sao bây giờ!
Thanh Bình